Kurumlarda Finansman ve Piyasa Etkinliği Üst Başlığında
8. SONUÇ OLARAK PİYASA ETKİNLİĞİ
Etkin piyasa kuramının zayıf tipi, geçmiş fiyat değişimleri serisinin gelecekteki fiyat değişmeleri hakkında hiçbir bilgi içermediğini ileri sürer. Ekonomistler, “hisse senedi fiyatları rastgele bir seyir izler” veya “piyasaların hafızası yoktur” dediklerinde, aynı fikri daha özlü bir şekilde ifade etmektedirler. Bazen finans yöneticileri, sanki bunlar sorun değilmiş gibi davranırlar. Örneğin, fiyatlarda bir düşüşten sonra hisse senedi ihraç etmeye genellikle isteksiz olurlar. Fiyatlarda bir dönüşü bekleme eğilimindedirler. Benzer şekilde yöneticiler, anormal bir fiyat yükselişinden sonra, borç yoluyla finansman yerine özkaynak yoluyla finansmanı tercih ederler. Buradaki fikir, “piyasayı yüksekken yakalamaktır”. (Brealey, Myers, & Marcus, 2007, s. 330)
Etkin bir piyasada finansal yanılsamalar yoktur. Yatırımcılar hiç de romantik olmayan bir şekilde, firmanın nakit akışlarıyla ve bu nakit akışlarında kendi hakları olan kısımla ilgilidirler. (Brealey, Myers, & Marcus, 2007, s. 331)
Bununla birlikte, bazı durumlarda yöneticiler, yatırımcıların finansal yanılsamadan zarar gördüğünü varsayarlar. Örneğin, bazı firmalar ortaklara açıklanan kârlarla oynama konusunda büyük hüner geliştirmiştir. Bu, yaratıcı muhasebe ile yapılır. Yani, firmanın nakit akışını etkilemeksizin, açıklanan kârı dengeleyen ve artıran muhasebe yöntemlerini seçerek. (Brealey, Myers, & Marcus, 2007, s. 331)
Etkin piyasa kuramı üç farklı çeşniyle ortaya çıkar. Zayıf tip, hisse senedi fiyatlarının, geçmiş fiyat serilerinde içerilen tüm bilgileri etkin bir şekilde yansıttığını belirtir. Bu durumda, basitçe hisse senedi fiyatlarında modeller gözleyerek aşırı getiri sağlamak mümkün değildir; bir başka deyişle, fiyat değişmeleri rastgele bir seyir izler. Yarı güçlü tip, hisse senedi fiyatlarının açıklanmış her türlü bilgiyi yansıttığını ifade eder. Bu, sadece gazeteleri okuyarak, şirketin yıllık faaliyet raporuna ve benzerlerine bakarak sürekli aşırı getiri sağlamanın mümkün olmadığı anlamına gelir. Güçlü tip, hisse senedi fiyatlarının elde edilebilecek tüm bilgileri etkin bir şekilde yansıttığını belirtir. Bu tip bize, işe yarar özel bilgi bulmanın güç olduğunu söylemektedir, çünkü bunu ararken aktif, seki ve açıkgöz binlerce belki de milyonlarca yatırımcıyla rekabet içindesinizdir. Bu durumda yapabileceğiniz en iyi şey, menkul kıymetlerin adil bir şekilde fiyatlandığını varsaymaktadır. (Brealey, Myers, & Marcus, 2007, s. 334)
Etkin piyasa kavramı, şaşılacak kadar basittir ve olgularla son derec iyi desteklenmiştir. Yaklaşık 30 yıl öncesine kadar menkul kıymet yatırımının adil bir oyun olduğunu ileri sürmek genellikle tuhaf karşılanırdır. Bugün, sadece işletme fakültelerinde yaygın bir şekilde kabul edilmekle kalmayıp, yatırım uygulamasına ve menkul kıymet piyasalarıyla ilgili hükümet politikaları işlenmiştir. Ve menkul kıymet fiyatları adil bir şekilde belirlendiğinden, akıllı yatırım ve finansaman kararları ile değer katmak kolaylaşmıştır. (Brealey, Myers, & Marcus, 2007, s. 334)
Etkin bir piyasanın hafızası yoktur, orada finansal yanılsamalar ve bedava ekmek de yoktur. Hisse senedi fiyatları rastgele bir seyir izler ve bu seyirde, yarın kazanma veya kaybetme ihtimali geçmişteki fiyat diğişimlerine bağlı değildir; dolayısıyla yöneticiler, piyasanın geri kalanının bilmediği bir bilgiye sahip olmadıkça, menkul kıymet ihraçlarını avantajlı bir şekildde zamanlayamazlar. Dahası, finansal yanılsamalar olmadığı için, yöneticilerin sadece muhasebe verileri üzerinde oynayarak piyasayı aldatmaları mümkün değildir. (Brealey, Myers, & Marcus, 2007, s. 334)
KAYNAKÇA
Akkuş, B. (2008). Finansal YÖNETİM. İstanbul: Kumsaati Yayın Dağıtım Ltd.Şti.
Aydın, N. (2010). Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Brealey, R. A., Myers, S. C., & Marcus, A. J. (2007). İşletme Finansmanının Temelleri. İstanbul: Literatür Yayınları.
C.Gel, O. (2004). Operasyonel Yönetimde Finansal Farkındalık. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Canbaş, S., & Doğukanlı, H. (2007). Finansal Pazarlar Finansal Kurumlar ve Sermaye Pazarı Analizleri. Adana: Karahan Yayınları.
Günçavdı, Ö., Levent, H., & Ülengin, B. (1999). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına Kayıtlı Firmaların Finansal Yapılarını Belirleyen Faktörler. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Gürsoy, C. T. (2007). Finansal Yönetim İlkeleri. İstanbul: Doğuş Üniversitesi Yayınları.
Karataş, A., Ayrıçay, Y., Yıldırım, U., Değirmendereli, A., & Oksay, S. (2008). Çevre Finansmanı Muhasebe ve Finansman İçin Yeni Trendler. Ankara: Gazi Kitabevi.
Konuralp, G. (2005). Sermaye Piyasaları Analizler, Kurumlar ve Portföy Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Sarıaslan, H., & Erol, C. (2008). Finansal Yönetim Kavramlar, Kurumlar ve İlkeler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Yaşar, S. (2006). Firma Finansmanında Hisse Senedi Piyasalarının Rolü: Türkiye Örneği. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
