Maliyet Fayda Analizi
Niye Bilinmeli?
Sağlık hizmetlerinin çeşitliliği ve hacmindeki genişleme bu hizmetlerin bütçelerinin de sürekli büyümesi ve toplam bütçe içindeki paylarının da büyümesi sonucunu doğurmaktadır. Özellikle devlet bütçelerinin yapılmasında ve karara bağlanmasında bazı karar destek mekanizmaları kullanılmaktadır. Karar vericilerin sınırlı bütçe imkanlarını tahsis ederken, bir takım sayısal hesaplamalar ve tahsis edilen paydan ne tür faydalar elde edileceğine dair raporlamalar talep etmeleri doğal karşılanmaktadır. Hatta bu raporların olmaması bütçe tekniği açısından bir eksiklik olarak görülmektedir. Bu raporlarda karşılaştırmaların yapılabilmesine olanak sağlayan tekniklerin en önemlileri içerisinde fayda maliyet analizi de bulunmaktadır.
Fayda maliyet analizi ile yapılması düşünülen yatırım için öngörülen maliyet ve sağlanması öngörülen faydalar çeşitli tekniklerle para birimi cinsinden sayısallaştırılmaktadır. Belirli bir yatırım projesinin bütün ömrü boyunca sağlayacağı fayda ve maliyetler parasal olarak belirlenmektedir. Bu parasal ifadeden sonra uygun bir iskonto oranı ile iskonto edilerek fayda ve maliyetlerin bugünkü değerleri karşılaştırılmakta ve yatırım projesinin uygulanabilirliği hakkında karar alınmaktadır. Bu şekilde alternatif proje ve harcama olanakları arasındaki karşılaştırmanın daha objektif kriterlere göre yapılabilmesi hedeflenmektedir. Şeffaflık ve hesap verilebilirilik kavramlarının giderek daha fazla gündeme geldiği güncel yaklaşımlarda, zaten bu tür analizlerin olmaması artık düşünülmemektedir. Günümüzde bu analizlerin nasıl daha fazla ayrıntıya girebileceği ve nasıl daha net sonuçlar verilebileceği sorusu çerçevesinde yeni modeller kurgulanmaktadır. Bu modeller daha fazla bağımsız değişken içererek daha hassas bir ölçümleme ve analiz sunmaya çalışmaktadır. Harcama yapıları itibariyle önemli bütçelere sahip sağlık kurumları yöneticilerinin ya da teşkilattaki karar vericilerin bu teknikleri bilmeksizin ya da uygulamaksızın bir takım analizlere girişmesi güncel yönetim anlayışlarıyla bağdaşmayacaktır. Ayrıca bu tür raporlamaların olmaması durumunda, kaynağın kullanımında hangi ölçülerin esas alındığına dair hesap verme mekanizmalarının cevaplandırılması güçleşecektir.
İlgili Dosyalar
Konuyu Kavrayabilmek İçin Şu Yazıları Tıklamanız ve Okumanız Faydalı Olabilir:
