Yazdır

MENA Bölgesi’ni, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesi olarak tanımlayabiliriz. İsrail Devleti hariç İslam ve Arap kimliği ile ön plana çıkan MENA Bölgesi’nde bankacılık sistemi, özellikle son yıllarda yoğunlaşan düzenlemelere paralel olarak gelişim göstersede yaşanan bazı iç karışıklıklarla bazı duraksamalar da yaşamaktadır.

Mısır, Ürdün, Lübnan, Fas, Tunus, Cezayir, İran, Yemen, Suriye, Irak, Sudi Arabistan, Katar, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Bahreyn ve Libya’yı dahi edebileceğimiz bölgede Müslüman ülkelerin sermayesi ile kurulmuş İslami Finans Kuruluşları dışında, dünyanın en büyük bankalarının da pay almaya çalıştığı görülmektedir. Günümüzde sadece MENA Bölgesi’nde değil bölge dışında Müslüman nüfusun yaşadığı birçok ülkede faizsiz bankacılığa olan talebin arttığı görülmektedir.

Finansal araçları sınıflandırmak gerekirse, nakit ve nakit benzeri değerler, kredi araçları, hisse senedi ve tahvil alacakları olarak sıralayabiliriz. Para ve sermaye piyasasında kullanılan başlıca finansal araçları; mevduat, mevduat sertifikası,  ticari kredi, varlığa dayalı menkul kıymet, hisse senedi, borç senedi, tahvil, devlet iç borçlanma senedi, bono, repo ve ters repo olarak sıralamak mümkündür.

Dünya finansal siteminde entegre olmayı sürdüren MENA Bölgesi bankaları ile Türk bankaları arasında özellikle akreditif açma ve para transferi konusunda zaman zaman problemler yaşanmaktadır. Ayrıca özellikle gelişmekte olan Kuzey Afrika ülkelerinde inşaat işleri gerçekleştiren Türk firmalarının, gerçekleştirecekleri projeler için Türk bankalarından aldıkları teminat mektupları bölge ülkelerince kabul edilmemekte, ortaya çıkan problem Türkiye’de şubesi bulunan Arap bankaları ile veya Avrupa bankaları aracılığı ile giderilmektedir.

1.1         MENA Bölgesi Tanımlamaları

MENA, İngilizce olarak "Middle East and North Africa" yani Orta Doğu ve Kuzey Afrika kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilerek elde edilen bir kısaltmadır.

Mena Bölgesi olarak isimlendirilen ve İsrail Devleti hariç büyük çoğunluğu Arap veya İslam vasıfları ile ön plana çıkan Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ülkeleri arasında; Mısır, Ürdün, Lübnan, Fas, Tunus, Cezayir, İran, Yemen, Suriye, Irak, Sudi Arabistan, Katar, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Bahreyn, Libya ve bölgenin tek gelişmiş statüsündeki ülkesi İsrail sayılabilir.

Geniş Ortadoğu coğrafyası sahip olduğu enerji kaynakları ile dünyanın en hassas bölgelerinin başında gelmekte olup, aynı zamanda güvenlik ve istikrar açısından oluşturduğu sorunlar ile ekonomik ve sosyal açıdan küreselleşme sürecinin dışında kalması nedeniyle dünya için giderek daha önemli hale gelmektedir. Buna paralel olarak bölgeye yönelik bankacılık sektörü de dahil reform istekleri artmaktadır.