SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ
*Konferans
*Söylev(Nutuk/Hitabet)
*Panel
*Forum
*Sempozyum
*Münazara
*Açık Oturum
1.KONFERANS:
Bilim, sanat vb. konularda düşünürlerin, sanatçıların bir dinleyici topluluğu karşısında yaptığı konuşmalardır.
-
Konferans, bir konu hakkında izleyene bilgi vermek amacı güttüğünden alanında uzman kişilerce verilir. Kesinlik, inandırıcılık temel özelliğidir.
-
Konferansa katılacak kitlenin sosyo-kültürel yapısı önemlidir. Bu yüzden anlatım anlaşılır ve yalın olmalıdır.
-
Konferans verilmeden önce uzun bir çalışma gerekmektedir. Konferans sonunda dinleyiciden gelecek sorulara da hazırlıklı olunmalıdır.
-
Konferans veren kişi, geniş bir kitleye birikimlerini aktarmaktadır; bu yüzden monotonluğa düşmeden çekici ve özgün bir anlatım gerekmektedir.
-
Konferansın konusu, kim tarafından verileceği, yeri, tarih ve saati önceden ilan edilir.
-
Konferanslar genellikle kapalı bir alanda yapılır ve çeşitli alanlarda (sanat, edebiyat, bilim, siyaset…) olabilir.
2.SÖYLEV(NUTUK/HİTABET):
Bir topluluğa düşünce ve duyguların aşılanması amacıyla yapılan konuşmadır.
-
Söylev veren kişinin (hatip) ikna kabiliyeti, ses tonu, jest ve mimikleri söylevin temel özellikleridir.
-
Söylev veren kişinin dili topluluk tarafından anlaşılır olmalıdır.
-
Her konuda yazılabilir. Topluluk karşısında gerçekleştirilir.
-
Türk edebiyatında ilk söylev örneği Göktürk Yazıtları’dır.
-
Cumhuriyet döneminin en büyük en büyük söylevi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘’Nutuk’’ adlı eseridir.
-
Mehmet Akif Ersoy, Halide Edip Adıvar halkı nutuklarıyla yönlendirmişlerdir.
-
Söylevin dünyadaki en büyük ustaları: Sokrates, Cicero ve Demosthenes’dir.
3.PANEL:
Bir konu ya da sorun üzerinde bir başkan ve birkaç konuşmacının (en az 3 en fazla 6) düşünce alışverişinde bulunmasıdır.
-
Panelde amaç bir sorun üzerinde karara varmak değil, konuyu çeşitli yönlerden değerlendirmektir.
-
Küçük bir dinleyici kitlesi önünde yapılır.
-
Ele alınan konu konuşmacıların görüşleriyle irdelenir.
-
Panelin sonunda, başkan konuşmacıların görüşlerini özetler ve paneli kapatır.
4.FORUM:
Güncel veya gündemdeki bir konunun, daha önce hazırlık yapmamış bir grup tarafından tartışılmasıdır.
-
Forumda dinleyiciler de tartışmaya katılıp soru sorabilirler. Panelden ayrılan en önemli özelliği budur. Eğer panel sonrasında dinleyiciler de tartışmaya katılırsa tartışma forum halini alır.
-
Başkan tartışmayı yürütür, tartışmanın konu dışına çıkmasını önler.
-
Başkan, çıkarımda bulunma, düşünceler arasında bağ kurma, gerektiğinde topluluğu yumuşatma, hoşgörülü olma, konuya egemen olma özelliklerini taşımalıdır.
5.SEMPOZYUM:
Sanatsal, bilimsel, düşünsel değer taşıyan konuların, konuyla ilgilenen küçük bir dinleyici topluluğu önünde işlenmesidir.
-
Sempozyumda en az 3 en fazla 6 konuşmacı vardır.
-
Konuşmalar 20 dakika ile sınırlıdır.
-
Sempozyum, bir veya birkaç gün sürer.
-
Katılan konuşmacıların konunun uzmanı olması gerekir.
-
Sempozyumda işlenen konunun çözüme ulaştırılması amaçlanır.
-
Başkan, sempozyumun sonunda görüşleri özetleyerek sempozyuma son verir.
6.MÜNAZARA:
Bir konunun iki karşıt yönü üzerinde tarafların tartışmasıdır.
-
İki grup, bir başkan ve jüriden oluşur.
-
Konuşmacı gruplar 2 ya da 4 kişiden oluşur.
-
Amaç, savunulan tezi kanıtlamak, karşı tarafın tezini çürütmektir.
-
Münazaranın sonunda jüri grupların puanlamalarını yapar, kazanan grup ilan edilir. Bkz münazara
7.AÇIK OTURUM:
Toplumun çoğunluğunu ilgilendiren bir konunun, bir başkan yönetiminde uzman kişilerce irdelenerek tartışılmasıdır.
-
Tartışmada amaç tartışılan konuyu topluma anlatmak ve toplumu bilgilendirmektir.
-
Tartışılan konunun toplumun büyük kesimini ilgilendirmesi ve güncel olması açık oturumun önemini arttırır.
-
Geniş salonlarda kalabalık topluluklar karşısında yapılır.
-
Açık oturumu yönetenin kültürlü bir kişi olması ve kıvrak bir zekaya sahip olması gerekir.
-
Çoğunlukla bir forumla sonlanır.
-
Kaynak: http://www.xn--edebiyatgretmeni-twb.net/portal/sozlu-anlatim-turleri.html
